17/3/09

Η τελετή απονομής των Κρατικών Βραβείων - Βράβευση του Γιώργου Λεονάρδου με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος


Την Κυριακή 15/3/2009 σε μια λιτή τελετή στην αίθουσα του Παρνασού, ο συγγραγφέας Γιώργος Λεονάρδος έλαβε από τον υπουργό Πολιτισμού, κ.Αντώνη Σαμαρά, το Κρατικό Βραβείο μυθιστορήματος για το ιστορικό του μυθιστόρημα "Ο Τελευταίος Παλαιολόγος", που είναι το τρίτο βιβλίο της τριλογίας για την παλαιολόγεια δυναστεία.

Μετά τη βράβευσή του ο Γ.Λ. δήλωσε στους δημοσιογράφους οι οποίοι του ζήτησαν να σχολιάσει τη βράβευσή του, τα εξής:

"Ευχαριστώ πολύ για το βραβείο, το οποίο οφείλω κατά κύριο λόγο στους αναγνώστες, οι οποίοι με τη συμπαράσταση και την αρωγή τους με βοήθησαν από το πρώτο μου βιβλίο να πάω στο δεύτερο, από το δεύτερο στο τρίτο κ.ο.κ. για να έχω συγγράψει μέχρι σήμερα το δέκατο πέμπτο. Επίσης ευχαριστώ τον εκδοτικό οίκο Λιβάνη, τους συνεργάτες μου εκεί, και βέβαια τη Γιώτα και τον Ηλία Λιβάνη, που ανέδειξαν τα βιβλία, για να χαίρομαι αυτή τη στιγμή εδώ στην άπονομή του Κρατικού Βραβείου Μυθιστορήματος, το οποίο θεωρώ ως επιστέγασμα της όλης προσπάθειας που ξεκίνησε πριν από πολλά χρόνια, όταν έμαθα να διαβάζω και άρχισα να διαβάζω μυθιστορήματα. Διαβάζοντας αυτά τα μυθιστορήματα πίστευα με το παιδικό μου μυαλό μου τότε ότι οι συγγραφείς τους είναι μικροί θεοί που γεννούν ανθρώπους, τους μεγαλώνουν και τους πεθαίνουν. Και σιγά σιγά μου δημιουργήθηκε η φιλοδοξία να γίνω κι εγώ ένας μικρός θεός.
"Αυτό το βραβείο μου δίνει την ικανοποίηση ότι πραγματοποίησα το όνειρο να γίνω συγγραφέας, ανεξάρτητα αν πέτυχα ή δεν πέτυχα, που θα το κρίνουν άλλοι κι όχι εγώ.
"Ευχαριστώ την επιτροπή και όλους τους παρόντες και το βραβείο το αφιερώνω στους αναγνώστες μου και στη σύζυγό μου, τη Μάτα. που με ακολούθησε και μου συμπαραστάθηκε και στα πάνω μου και στα κάτω μου, στις εξάρσεις και στις υφέσεις μου".


Μαζί με τον Γ.Λ. βραβεύτηκαν για τα έργα τους οι εξής:
-Μαρτυρία- χρονικό: «Δακρυσμένη Μικρασία, 1919-1922: Τα χρόνια που συντάραξαν την Ελλάδα» του Βασίλη Ι. Τζανακάρη (Μεταίχμιο)
-Δοκίμιο: «Το ποιητικό τοπίο του ελληνικού 19ου και 20ού αιώνα» του Βαγγέλη Αθανασόπουλου (Καστανιώτης)
-Διήγημα: «Φιλοδοξίες κήπου» της Ευγενίας Φακίνου (Καστανιώτη).
-Ποίηση: «Λιμός» της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου (Νεφέλη).
-Το Μεγάλο Βραβείο για το σύνολο του έργου απονέμεται ομόφωνα στον Κώστα Γεωργουσόπουλο.
-Το νέο βραβείο για λογοτεχνικό περιοδικό απονέμεται εξ ημισείας στα έντυπα «Η λέξη» και «Νέα Εστία».


Την Κριτική Επιτροπή αποτελούσαν οι Παναγιώτης Μαστροδημήτρης (πρόεδρος), Γιώργος Ανδρειωμένος, Δημήτρης Λαμπρέλλης, Κώστας Μπουρναζάκης, Κώστας Σοφιανός, Λώρη Κέζα, Χαρίκλεια Δημακοπούλου, Κώστας Ασημακόπουλος και Γεράσιμος Ζώρας.

12/2/09

Άρθρο του Γιώργου Αριστηνού στη «Βιβλιοθήκη» της «Ελευθεροτυπίας»Που δημοσιεύθηκε στις 6/2/2009

ΜΕ ΟΝΟΜΑ ΒΑΡΥ ΣΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Προκρίνοντας την επιστημονική τεκμηρίωση και τη στιλιστική ουδετερότητα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΕΟΝΑΡΔΟΣΣοφία Παλαιολογίνα Από το Βυζάντιο στη Ρωσία«Α.Α. ΛΙΒΑΝΗΣ»ΣΕΛ. 381Με μοναδικό της εφόδιο το πραγματικά βαρύ σαν ιστορία επίθετό της, μια γυναίκα θα αφήσει τα υποδουλωμένα πλέον εδάφη της βυζαντινής αυτοκρατορίας, θα περάσει την εφηβεία της στους διαδρόμους του Βατικανού και τα αρχοντικά των ευγενών και θα ακολουθήσει, παρά τις αρχικές αντιρρήσεις της, τη μοίρα που της ετοίμασαν η παπική αυλή και τα διαπλεκόμενα συμφέροντα της εποχής, κάνοντας έναν γάμο με τον Ιβάν, πρίγκιπα της Μοσχοβίας και μετέπειτα τσάρο της Ρωσίας. Στη «Σοφία Παλαιολογίνα» ο Γιώργος Λεονάρδος, ο οποίος σε προηγούμενα βιβλία του έδειξε ότι έχει ιδιαίτερα εντρυφήσει τόσο στην περίοδο πριν και μετά την Άλωση όσο και σε άλλα πρόσωπα της φερώνυμης δυναστείας, ασχολείται με τη Ζωή Παλαιολόγου, κόρη του Θωμά, τελευταίου κληρονόμου του θρόνου της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η Ζωή, που θα ζήσει μαζί με τα δύο αδέλφια της, Μανουήλ και Ανδρέα, για ένα διάστημα στη Ρώμη, υπό την άγρυπνη προστασία του Βησσαρίωνα, και θα αναγκασθεί να ασπασθεί τον καθολικισμό, μετά τον γάμο της θα ονομασθεί Σοφία, θα αποκαταστήσει με την παρουσία της το χαμένο γόητρο της Ορθοδοξίας και θα χαρίσει την αίγλη της στον Ιβάν, ο οποίος εφεξής θα αποκαλείται τσάρος, παραφθορά από τον ρωμαϊκό τίτλο του Καίσαρα, στον οποίο είχε δικαίωμα η Σοφία. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου δεσπόζει η μορφή του Βησσαρίωνα, του πεφωτισμένου κληρικού και επιδέξιου διπλωμάτη που «μύριζε εξυπνάδα», ο οποίος, ακόμα και όταν κάθε ελπίδα ανάκτησης των βυζαντινών εδαφών είχε οριστικά χαθεί, δεν έπαψε να αγωνίζεται. Ο ρόλος του προξενητή στον γάμο της Ζωής υπαγορεύτηκε από ένα αλάθητο πολιτικό ένστικτο: να εμπιστευθεί σε μια ανερχόμενη δύναμη τη συνέχιση της χιλιόχρονης παράδοσης και της ακτινοβολίας της Ορθοδοξίας, που θα μπορούσε να ανακόψει την οθωμανική απειλή. Οι προβλέψεις του θα επαληθευθούν, αφού η Μόσχα θα γίνει η Τρίτη Ρώμη, σύμφωνα με το leitmotiv της ρωσικής ιστορίας, και τα λόγια ενός Ρώσου μοναχού του 16ου αιώνα θα προσλάβουν εμβληματικό χαρακτήρα στο στόμα του Ιβάν του Τρομερού, ήρωα στην ομώνυμη ταινία του Αϊζενστάιν: «Οι δύο "Ρώμες" έπεσαν, αλλά η τρίτη, η Μόσχα, δεν θα πέσει».Αλλά και η Σοφία Παλαιολόγου θα σταθεί αντάξια των προσδοκιών του. Τόσο η παιδεία της και ο δυναμικός της χαρακτήρας όσο και το βυζαντινό γονίδιο της μηχανορραφίας θα επηρεάζουν μόνιμα και αποφασιστικά τον σύζυγό της. Με δικές της υποδείξεις ο Ιβάν ο Γ' θα εδραιώσει την εξουσία του στο εσωτερικό μέτωπο, θα καθυποτάξει τις ισχυρές γειτονικές πόλεις - κράτη και θα απαλλαγεί μια για πάντα από τους Τατάρους, στους οποίους η χώρα του ήταν υποτελής, κάτι που αναγνώρισε δημοσίως το 2007 ο Αλεξέι Πετρούσεφ, πρώην διευθυντής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας. «Εκείνοι που διαβάζουν Ιστορία πρέπει να γνωρίζουν ότι η ασφάλεια της πατρικής μας γης ξεκινά στη Ρωσία από τον 15ο αιώνα, όταν η Σοφία Παλαιολογίνα παντρεύτηκε τον Ιβάν Γ'. Ασχολήθηκε σοβαρά με το αντικείμενο της πληροφόρησης και της ασφάλειας της χώρας και της ένωσης και της υπεράσπισης των ρωσικών εδαφών». Θα καλέσει αρχιτέκτονες και καλλιτέχνες από την Ιταλία, που θα κτίσουν το παλάτι, τα τείχη του Κρεμλίνου, μια σειρά από επιβλητικούς ναούς και λαμπρά οικοδομήματα και θα μετατρέψουν τη Μόσχα από μια ξύλινη παραγκούπολη σε πρωτεύουσα μιας υπολογίσιμης πολιτικής δύναμης, σεβαστής από εχθρούς και φίλους. Ωστόσο, ο χαρακτηρισμός της «Σοφίας Παλαιολογίνας» ως ιστορικού μυθιστορήματος πολύ φοβούμαι ότι όχι μόνον δεν είναι ακριβής ειδολογικά, αλλά αδικεί και τον μόχθο του συγγραφέα. Ο Γ. Λεονάρδος, αντί για την ελευθερία ή την αυθαιρεσία της φαντασίας, προκρίνει την επιστημονική τεκμηρίωση, πράγμα που εξηγεί και τη στιλιστική ουδετερότητα, αποφεύγει επιδεικτικά «ευρήματα», όπως κάνουν η Λεία Βιτάλη στην «Ιερή Παγίδα» και ο Μίκα Βαλτάρι στον «Μαύρο Άγγελο», (για να χρησιμοποιήσω δύο ενδεικτικά παραδείγματα που αναφέρονται στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης) και αφήνει το βάρος της υποκειμενικής οπτικής στους ώμους του αφηγητή Δημήτρη Λάσκαρι, παιδικού φίλου της Ζωής Παλαιολόγου, που όχι μόνο τη συνόδευσε στη μακρινή Μόσχα, αλλά υπήρξε ο έμπιστος άνθρωπός της, στον οποίο η ίδια και ο σύζυγός της ανέθεσαν δύσκολες αποστολές. Παρ' όλα αυτά θα ήταν χρήσιμη μια συστηματική μελέτη που να εξηγεί την άνθηση του ιστορικού μυθιστορήματος στις μέρες μας, τόσο σε διεθνές επίπεδο όσο και στη χώρα μας. Από την εποχή του Ουόλτερ Σκοτ και τις «μεταφυτεύσεις» του «Ιβανόη» του στην ελληνική πραγματικότητα, με τον «Αυθέντη του Μορέως» του Ραγκαβή, τον «Λουκή Λάρα» του Βικέλα, ακόμα και την «Πάπισσα Ιωάννα» του Ροΐδη, έχει περάσει πολύς καιρός, οι δε ιδεολογικές ανάγκες ή λογοτεχνικές αναζητήσεις τις οποίες κλήθηκε να υπηρετήσει το ιστορικό μυθιστόρημα έχουν αλλάξει ριζικά. Ο όρος σήμερα χρησιμοποιείται συλλήβδην στα εξώφυλλα και στις κριτικές για να στεγάσει εντελώς διαφορετικά έργα, τόσο ως προς τις αφετηρίες τους όσο και ως προς τις προθέσεις τους. Η Ιστορία γίνεται ο καμβάς όπου ο καθένας κεντάει με το δικό του υφάδι, άλλοτε για να καλύψει τα κενά της, άλλοτε για να φωτίσει τα σκοτεινά της χάσματα και τα πρόσωπα και άλλοτε για να την επινοήσει. Υπ' αυτή την έννοια ο φιλοσοφικός στοχασμός στα «Απομνημονεύματα του Αδριανού» της Γιουρσενάρ δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την περιγραφική αναπαράσταση της μάχης των Θερμοπυλών στις «Πύλες της φωτιάς» του Στίβεν Πρέσφιλντ. «Η αλήθεια είναι πως διαβάζοντας τα σύγχρονα "ιστορικά" μυθιστορήματα διαπιστώνουμε ότι στα περισσότερα ο χρονότοπος της δράσης λειτουργεί ως αβαθής οθόνη θεάματος και ότι ο αναγνώστης γίνεται απλώς θεατής της εικονοποίησης μιας μασκαράτας της παρελθούσης εποχής», γράφει η Τζίνα Πολίτη στη μελέτη της «Δοκίμια για το ιστορικό μυθιστόρημα». Αυτή την παγίδα αποφεύγει ο Γ. Λεονάρδος, τόσο στα προηγούμενα βιβλία του όσο και στη «Σοφία Παλαιολογίνα». Συνδυάζει την τέρψη με την ωφέλεια, επαναφέρει δηλαδή τη γνωστική παράμετρο που συνδέεται με τις αρχές του Διαφωτισμού. Ο τρόπος με τον οποίο ενσωματώνει στην αφήγηση πληροφορίες και γεγονότα και η προσοχή στις λεπτομέρειες που αναπλάθουν την εποχή, καρπός ενδελεχούς και μακροχρόνιας έρευνας σε πηγές και αρχεία, καθώς και ο περιορισμός της μυθοπλασίας στα απολύτως απαραίτητα (π.χ. στους διαλόγους μεταξύ των προσώπων) βοηθούν τον μέσο αναγνώστη, που ενδεχομένως θεωρεί βαρετό ή δυσνόητο ένα αμιγώς επιστημονικό σύγγραμμα, να μάθει άγνωστες πτυχές που δεν αλλοιώνουν την ιστορική ακρίβεια και συγχρόνως δεν μετριάζουν την απόλαυση της ανάγνωσης.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΡΙΣΤΗΝΟΣ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 06/02/2009

9/12/08

Το Κρατικό βραβείο μυθιστορήματος απονεμήθηκε εφέτος στο συγγραφέα Γιώργο Λεονάρδο για το ιστορικό μυθιστόρημά του "Ο Τελευταίος Παλαιολόγος".


Συνεδρίασε χθες (8/12/2008) η Επιτροπή Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας και ψήφισε τα βιβλία που λαμβάνουν βραβεία για το 2007.
Μαρτυρία- χρονικό: «Δακρυσμένη Μικρασία, 1919-1922: Τα χρόνια που συντάραξαν την Ελλάδα» του Βασίλη Ι. Τζανακάρη (Μεταίχμιο). Δοκίμιο: «Το ποιητικό τοπίο του ελληνικού 19ου και 20ού αιώνα» του Βαγγέλη Αθανασόπουλου (Καστανιώτη). Μυθιστόρημα: «Ο τελευταίος Παλαιολόγος» του Γιώργου Λεονάρδου (Λιβάνης).

Διήγημα: «Φιλοδοξίες κήπου» της Ευγενίας Φακίνου (Καστανιώτη). Ποίηση: «Λιμός» της Δήμητρας Χ. Χριστοδούλου (Νεφέλη). Το Μεγάλο Βραβείο για το σύνολο του έργου απονέμεται ομόφωνα στον Κώστα Γεωργουσόπουλο. Το νέο βραβείο για λογοτεχνικό περιοδικό απονέμεται εξ ημισείας στα έντυπα «Η λέξη» και «Νέα Εστία». Την Κριτική Επιτροπή αποτελούν οι Παναγιώτης Μαστροδημήτρης (πρόεδρος), Γιώργος Ανδρειωμένος, Δημήτρης Λαμπρέλλης, Κώστας Μπουρναζάκης, Κώστας Σοφιανός, Λώρη Κέζα, Χαρίκλεια Δημακοπούλου, Κώστας Ασημακόπουλος και Γεράσιμος Ζώρας.

11/11/08



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ
Την Τρίτη 23 Δεκεμβρίου 2008 και ώρα 7 μμ. θα πραγματοποιηθεί στο βιβλιοπωλείο ‘‘ΙΑΝΟΣ’’, στην οδό Σταδίου, παρουσίαση και συζήτηση των αναγνωστών με τον Γιώργο Λεονάρδο για το ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα και θα γίνουν προτάσεις για την επιλογή βιβλίων.

23/10/08

Σοφία Παλαιολογίνα-Από το Βυζάντιο στη Ρωσία

Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη το νέο μου ιστορικό μυθιστόρημα με τίτλο "Σοφία Παλαιολογίνα-Από το Βυζάντιο στη Ρωσία".
Μια εργασία που κράτησε δύο χρόνια σε αναζήτηση στοιχείων, πέραν της συγγραφής του, με ερευνητικά ταξίδια από τη Ρώμη και το Μυστρά μέχρι τη Ρωσία, όπου η πρωταγωνίστρια του ιστορικού αυτού μυθιστορήματος , η Ζωή Σοφία Παλαιολογίνα μεγαλούργησε, αφήνοντας ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στην Ιστορία της χώρας αυτής.
Θα πρέπει να σημειώσω ότι παρά το γεγονός ότι στη Ρωσία η Σοφία Παλαιολογίνα είναι ευρύτατα γνωστή από τα πεπραγμένα της και την αγωνία της να εξυψώσει τη νέα της πατρίδα στο επίπεδο των άλλων δυτικών χωρών της εποχής της, στη χώρα μας δυστυχώς δεν έχει γραφεί κάποιο βιβλίο γι αυτή, παρά μόνο δύο άρθρα σε ιστορικά περιοδικά, και συγκεκριμένα από τον αξέχαστο φίλο μου Κώστα Σαρδελή στο περιοδικό «Ιστορία», τον Ιανουάριο του 1972 και τον κ. Άκη Λυμούρη στο τεύχος 54 του Σεπτεμβρίου 2006 του περιοδικού «Ιστορικά Θέματα».
Το ότι αναγνωρίζουν οι Ρώσοι επίσημοι το έργο της Ζωής Σοφίας Παλαιολογίνας για την ανύψωση της πατρίδας τους, αντικατοπτρίζεται και στη δήλωση του τέως διευθυντή της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας της Ρωσίας, Αλεξέι Πατρούσεφ, την Ημέρα των Σωμάτων Ασφαλείας, στις 19/12/2007.
Σε ομιλία του προς τους συμπατριώτες του δημοσιογράφους, που είχε καλέσει στα γραφεία της άλλοτε… KGB, ο Πατρούσεφ δήλωσε μεταξύ άλλων τα εξής:
«Η ασφάλεια διαδραματίζει πάντα έναν πολύ σημαντικό ρόλο για τη σταθερότητα του κράτους, την εξασφάλιση της κυριαρχίας του και τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητάς του. Εκείνοι που διαβάζουν Ιστορία πρέπει να γνωρίζουν ότι η ασφάλεια της πατρικής μας γης ξεκινά στη Ρωσία από το 15ο αιώνα, όταν η Σοφία Παλαιολογίνα παντρεύτηκε τον Ιβάν Γ΄. Όντας ανιψιά του τελευταίου Βυζαντινού αυτοκράτορα, ασχολήθηκε σοβαρά με το αντικείμενο της πληροφόρησης και της ασφάλειας της χώρας και της ένωσης και υπεράσπισης των ρωσικών εδαφών».
Η αναφορά αυτή του Πατρούσεφ αποτελεί μια ακόμα αναγνώριση εκ μέρους των σύγχρονων Ρώσων του εθνικού έργου που επιτέλεσε στη χώρα τους η Σοφία Παλαιολογίνα και την παραδοχή τους για την αγάπη της προς τη νέα της πατρίδα.
Δυστυχώς στην Ελλάδα, η Σοφία Παλαιολογίνα δεν «ευτύχησε» τέτοιας αναγνώρισης όπως στη δεύτερη πατρίδα της, ακόμα και περίπου πέντε αιώνες μετά το θάνατό της, πέραν των άρθρων των προμνημονευθέτων συγγραφέων.
Ας είναι. Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Λοιπόν έχουμε και λέμε τον αγαπητό φίλο και συγγραφέα Ανδρέα Ανδριανόπουλο, ο οποίος γράφει τα εξής:
«Από το Μυστρά στη Ρώμη κι από εκεί στη μεσαιωνική και σκοτεινή Μόσχα. Η πορεία της Ζωής-Σοφίας Παλαιολογίνας καθρεφτίζει την κατάρρευση ενός πολιτισμού και την ανατολή ενός καινούριου. Κληρονόμος των αυτοκρατορικών τίτλων της Δεύτερης Ρώμης, της κατακτημένης πια Κωνσταντινούπολης, η τολμηρή πριγκίπισσα του Βυζαντίου ξέφυγε από τις μηχανορραφίες του Βατικανού για να δημιουργήσει, ως σύζυγος του Ιβάν Γ΄, το μεγαλείο της Τρίτης Ρώμης, δηλαδή της αναδυόμενης Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Η γιαγιά του Ιβάν Δ΄ του Τρομερού, η πρώτη τσαρίνα της Ιστορίας, η ορκισμένη αντίπαλος των Τουρκομογγόλων Τατάρων, που μέχρι τις μέρες της καταδυνάστευαν τα εδάφη της Ρωσίας, ζωντανεύει μέσα από τις σελίδες του καινούριου ιστορικού μυθιστορήματος του Γιώργου Λεονάρδου. Και μας φέρνει σε επαφή με πτυχές της Ιστορίας ελάχιστα γνωστές.Ιστορική πραγματεία, αγωνιώδες θρίλερ, ξύπνημα μνήμης για την πραγματική δύναμη της Ορθοδοξίας, το βιβλίο εισβάλλει με δύναμη ηλεκτρικού σιδηροδρόμου στο χώρο της ιστορικής συνειδητοποίησης»’’.
Πιστεύω ότι θα το ευχαριστηθούν όλοι όσοι το διαβάσουν. Γιατί κακά τα ψέματα και τα επικριτικά λόγια για το είδος αυτό ιστορικής μυθοπλασίας, το οποίο οι Έλληνες καλλιέργησαν από τα πολύ παλιά χρόνια.
Το ιστορικό μυθιστόρημα προσφέρει ψυχαγωγία. Και ως ψυχαγωγία εννοώ , πέραν της διασκέδασης και της απόδρασης από την καθημερινότητα, την αγωγή ψυχής που όλοι χρειαζόμαστε.
Ο Ιησούς ευλογεί η Ζωή Σοφία Παλαιολογίνα και τον καρδινάλιο Βησσαρίωνα μαζί με τους άλλους συνοδοιπόρους τους στην ιταλική πόλη Ούρμπινο που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 300 χιλιομέτρων βορειανατολικά της Ρώμης.Η εικόνα είναι φιλοτεχνημένη σε ένα λάβαρο της ιταλικής αυτής πόλης, που απέχει περί τα τριακόσια χιλιόμετρα βορειανατολικά της Ρώμης και η ταυτοποίηση της Ζωής Σοφίας Παλαιολογίνας και του καρδινάλιου Βησσαρίωνα, που διακρίνονται στο άκρο αριστερό της εικόνας, έγινε μόλις πρόσφατα από τους Ιταλούς ιστορικούς.




Ο γάμος μιας Παλαιολογίνας με ένα ηγεμόνα της Μόσχας πάντα έθελγε του Ρώσους, λόγω του ονόματος των Παλαιολόγων. Ο ζωγραφικός αυτός πίνακας που απεικονίζει τους γάμους της Σοφίας και του Ιβάν φιλοτεχνήθηκε από τον Αρμένιο ζωγράφο Μέγερ Μανούκοβιτς Αμπεγκγιάν (Мгер Манукович Абегян στα ρωσικά) 1909-1978.

5/10/08

Η Ελευθεροτυπία έγραψε στις 16/9/2008 για το βιβλίο «Ο Τελευταίος Παλαιολόγος», του Γιώργου Λεονάρδου.


Αμέσως μετά την Αλωση ο ως άνω εικονιζόμενος Μεχμέτ ο Πορθητής αναθέτει στον επίσης ως άνω εικονιζόμενο Πατριάρχη Γεννάδιο την εκπροσώπηση των Ρωμαίων (των Ρουμ, όπως αποκαλούσαν οι Οθωμανοί τους υπόδουλους πλέον Χριστιανούς ανεξαρτήτως καταγωγής, Ελληνες, Βούλγαρους, Σέρβους, Αρμενίους, Ρουμάνους και άλλους) ενώπιον της Υψηλής Πύλης.Απαλλαγμένη πια η Εκκλησία απ' τη σκαιά σκιά των Καισάρων (όσον κι αν αυτή η σκιά ήταν ήδη από αιώνες σκιά του εαυτού της) από κρατική Εκκλησία των Βυζαντινών μεταμορφώθηκε σε τοποτηρητή των Οθωμανών. Ρόλο που στη σύγχρονη εποχή διεκδικεί, όταν ορισμένοι ιερείς εμφανίζουν εαυτούς ως «εθνάρχες» κι άλλα παρενδεδυμένα παρόμοια.

Εκ των Εσω

*** Πάνω από 100.000 αντίτυπα έχει πουλήσει η τριλογία για τους Παλαιολόγους (ιστορικό μυθιστόρημα) που έχει συγγράψει ο κ. Γιώργος Λεονάρδος, ο οποίος μαζί με την κυρία Λένα Μαντά είναι οι τιμώμενοι συγγραφείς στο 37ο Φεστιβάλ Βιβλίου στον πεζόδρομο της Διονυσίου Αρεοπαγίτου.«Η εποχή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα», λέει ο κ. Γιώργος Λεονάρδος στον κ. Μανώλη Πιμπλή («ΤΑ ΝΕΑ»). «Παλιότερα η λέξη "Ελληνας" ήταν συνώνυμη του ειδωλολάτρη, του περιθωριακού. Ορθοδοξία και Ελληνισμός ήταν έννοιες ασυμβίβαστες. Από την εποχή των Παλαιολόγων, η Αρχαία Ελλάδα και η ελληνική φιλοσοφία άρχισαν να γίνονται αποδεκτές. Η λέξη "Ελλάδα", που γεωγραφικά προσδιόριζε μάλλον την Πελοπόννησο, άρχισε να χρησιμοποιείται ευρύτερα. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Δεσποτάτο του Μοριά, με δεσπότη έναν Παλαιολόγο, δίδαξε ο Γεώργιος Γεμιστός και ότι εκεί εμφορούνταν από την προφητική ιδέα ότι "αν πέσει το Βυζάντιο, η απελευθέρωση θα ξεκινήσει από τον Μοριά"».Ξεκινώντας την τριλογία απ' τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο, ο οποίος ανεκατέλαβε την Πόλη στα 1261 και περνώντας από την ταραγμένη εποχή των εμφυλίων, που αποδυνάμωσαν το κράτος, ο κ. Γιώργος Λεονάρδος φθάνει στην κορύφωση του δράματος, την πτώση της Πόλης.Είναι πολύ ενδιαφέρον το ότι στο έργο φωτίζονται ιδιαιτέρως παράμετροι της ιστορίας, που στην «εθνική αφήγηση» για την τραγωδία «υποφωτίζονται», καθώς χαρακτηριστικά δηλώνει ο συγγραφέας. Γνωστά στους φιλίστορες, άγνωστα στους πολλούς, χρήσιμο είναι να τα μάθουν όσο το δυνατόν περισσότεροι:* «Ποιοι υπερασπίστηκαν την Πόλη: Η αλήθεια είναι πως οι μισοί ήταν Βενετοί, επειδή διακρίνονταν στην άμυνα, αλλά και πολλοί Οθωμανοί.* Ποια κερκόπορτα; Η συνοικία (πολίδα) κοντά στο Φανάρι -ήταν φάρος για τα πλοία- συνθηκολόγησε μόνη της και μαζί με άλλες δύο συνοικίες άνοιξαν τις πύλες. Οι Φαναριώτες έγιναν δε ιθύνουσα τάξη του νέου καθεστώτος.* Ο ρόλος των Ρωμιών: Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κατέγραψε 6.000 άντρες ικανούς να πολεμήσουν, την ώρα που στα μοναστήρια καταγράφονταν 60.000 μοναχοί, που απέφευγαν τη στράτευση. Στο τέλος, σφαγιάστηκαν κι αυτοί.* Ο ρόλος των μοναχών: Τη νύχτα οι αμυνόμενοι ξαναέχτιζαν τα τείχη, μετά τους βομβαρδισμούς. Ο Παλαιολόγος ζητούσε σ' αυτό τη βοήθεια των μοναχών αλλά εκείνοι απαιτούσαν μεροκάματα. Οταν εισέβαλαν οι Τούρκοι, βρήκαν θαμμένα στα λαγούμια ενός μοναστηριού 20.000 χρυσά δουκάτα.* Οι ευθύνες των Παλαιολόγων: Οι Παλαιολόγοι έφερναν μισθοφόρους πολεμιστές από την Ανατολή, οι οποίοι μετά παρέμεναν. Μια μέρα ξύπνησαν και ήταν πια περικυκλωμένοι από Τούρκους.* Εκκλησιαστική προδοσία: Ο πραγματικός ρόλος του Πατριάρχη Γενναδίου μπορεί να χαρακτηριστεί προδοτικός. Συνομιλητής του πολιορκητή Μωάμεθ, κατέληξε να πει: "Αυτόν τον καλό άνθρωπο, τον Μεχμέτ (Μωάμεθ), μας τον έστειλε ο Θεός για να μας σώσει από τις αμαρτίες μας"».

Τα «ΝΕΑ» έγραψαν στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 για τον Γιώργο Λεονάρδο και το ιστορικό μυθιστόρημά του, «Ο Τελευταίος Παλαιολόγος», το κατωτέρω άρθρο:

Προδοσία, ξεπούλημα και άλλες βυζαντινές ιστορίες
Του Μανώλη Πιμπλή
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2008

«Υπήρχαν πολλοί λόγοι που με ώθησαν να γράψω για τους Παλαιολόγους», λέει στα «ΝΕΑ» ο συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Γιώργος Λεονάρδος. «Πρώτα πρώτα το γεγονός ότι δεν έχει γραφτεί σχεδόν τίποτα. Με εξαίρεση τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, για τους υπόλοιπους η βιβλιογραφία είναι φτωχή. Μόνο για τον Μιχαήλ έχει γραφτεί μία μονογραφία στο Γέιλ από τον Ντίμη Γιαννακόπουλο. Για τους επόμενους τίποτα. Υπάρχει ένα κάπως ειδικό βιβλίο για την εξωτερική πολιτική του Ανδρόνικου Β΄ Παλαιολόγου και βέβαια ό,τι έχει γραφτεί στο πλαίσιο της γενικής Ιστορίας του Βυζαντίου από τους Νίκολ και Ράνσιμαν . Αλλά η εποχή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Παλιότερα η λέξη "Έλληνας" ήταν συνώνυμη του ειδωλολάτρη, του περιθωριακού. Ορθοδοξία και Ελληνισμός ήταν έννοιες ασυμβίβαστες. Από την εποχή των Παλαιολόγων, η Αρχαία Ελλάδα και η ελληνική φιλοσοφία άρχισαν να γίνονται αποδεκτές. Η λέξη "Ελλάδα", που γεωγραφικά προσδιόριζε μάλλον την Πελοπόννησο, άρχισε να χρησιμοποιείται ευρύτερα. Δεν είναι τυχαίο ότι στο Δεσποτάτο του Μοριά, με δεσπότη έναν Παλαιολόγο, δίδαξε ο Γεώργιος Γεμιστός και ότι εκεί εμφορούνταν από την προφητική ιδέα ότι "αν πέσει το Βυζάντιο, η απελευθέρωση θα ξεκινήσει από τον Μοριά". Ξεκίνησα με τον Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγο γιατί τον θεωρούσα αδικημένο», λέει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Γιώργος Λεονάρδος. «Ήταν εκείνος που ανακατέλαβε την Κωνσταντινούπολη από τους Φράγκους. Συνέχισα με τους ενδιάμεσους Παλαιολόγους και τους μεταξύ τους Εμφυλίους, έχοντας λίγο στο μυαλό μου και τον πρόσφατο δικό μας Εμφύλιο. Ολοκλήρωσα την τριλογία με τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και όσα συνέβησαν λίγο πριν αλλά και μετά την Άλωση. Ταξίδεψα για τον σκοπό αυτό σε Βενετία, Ρώμη, Κωνσταντινούπολη,
Η τριλογία για τους Παλαιολόγους που έγραψε ο Γιώργος Λεονάρδος αθροιστικά ξεπέρασε τα 100.000 αντίτυπα
για να χρησιμοποιήσω νέα στοιχεία και να διαβάσω την Ιστορία και με τα μάτια των άλλων». Σε μια ιταλική πόλη 100 χλμ. Βόρεια της Ρώμης, το Βιτέρμπο, όπου επίσης ταξίδεψε ο Γιώργος Λεονάρδος, κρύβεται πιθανόν η απάντηση για την καταγωγή των Παλαιολόγων. Στο δημαρχείο υπάρχουν δύο πορτρέτα: του Remigius Lelius, προγόνου, όπως λένε, των Παλαιολόγων και του Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου. Την πόλη είχε επισκεφτεί και ο Ιωάννης Παλαιολόγος, θεωρείται δε ότι το όνομά της προέκυψε από τις λέξεις vetus verbum που σημαίνουν «Παλαιός λόγος».